Μεσαίωνας: Εικόνες

Καθημερινή ζωή στον Μεσαίωνα: προετοιμασία γευμάτων στην κουζίνα μιας οικογένειας άρχοντων σε ένα κάστρο του 15ου αιώνα, οι πολλοί υπηρέτες δραστηριοποιούνται, ένας από αυτούς αγγίζει ένα παγώνι, κρεμιούνται ζαμπόν, ψήνεται ένα γουρούνι στο τζάκι.
Τζόρτζιο Αλμπερτίνι

Στον  αλευρώμυλο

Η εικόνα είναι μια αναπαράσταση μιας ζυθοποιίας του 15ου αιώνα, με τίτλο "Middle Ages: Beer Factory" (Μεσαίωνας: Ζυθοποιία), από τον Giorgio Albertin

Γνωρίζατε ότι...Στον Μεσαίωνα, η ζυθοποιία ήταν κυρίως...γυναικεία υπόθεση; Οι περισσότερες οικογένειες έπιναν μπύρα που έφτιαχναν οι ίδιες οι γυναίκες στο σπίτι, και πολλές από αυτές έγιναν τόσο καλές ώστε δημιουργούσαν δικά τους μικρά “alehouses”. Μάλιστα, σε κάποιες περιοχές, τα εργαλεία της μπύρας δίνονταν ως μέρος της προίκας μιας νύφης! Στον Μεσαίωνα, η μυρωδιά της βύνης και του κριθαριού ανέβαινε από τα σπίτια των χωρικών όπως το άρωμα του ψωμιού. Κι αν ρωτούσες τότε ποιος έφτιαχνε τη μπύρα, η απάντηση θα ήταν μία... οι γυναίκες.Η τέχνη της ζυθοποιίας ήταν γυναικείο έργο, μια γνώση που περνούσε από μητέρα σε κόρη, όπως η υφαντουργία ή το ζύμωμα. Οι γυναίκες ονομάζονταν brewsters, ένας τίτλος που κάποτε ήταν τόσο συνηθισμένος όσο και το “νοικοκυρά”, μα σήμερα θυμίζει σχεδόν θρύλο.Δεν ήταν πολυτέλεια η μπύρα, ήταν βασικό τρόφιμο. Πιο ασφαλής από το νερό, πηγή θερμίδων, κατάλληλη ακόμη και για τα παιδιά. Σε κάθε σπίτι, η γυναίκα ήταν υπεύθυνη να κρατά τα δοχεία γεμάτα. Και όταν μια κόρη παντρευόταν, ανάμεσα στα σεντόνια και τα ξύλινα σκεύη, έπαιρνε μαζί της και τη δική της “προίκα μπύρας”:καζάνι, κουτάλα, σιτάρι, υφάσματα φιλτραρίσματος και δοχεία αποθήκευσης.Γιατί; Γιατί αυτά εγγυούνται ότι το νέο σπιτικό θα μπορεί να τραφεί.Ήταν προίκα όχι διακόσμησης, αλλά επιβίωσης.Σε πολλά χωριά, οι γυναίκες δεν έφτιαχναν μπύρα μόνο για το σπίτι τους· συχνά την πουλούσαν. Στα σοκάκια μικρών αγγλικών ή γερμανικών πόλεων του 12ου και 13ου αιώνα, ήταν απόλυτα φυσικό να συναντήσεις γυναίκες με ποδιές λερωμένες από βύνη, που πουλούσαν την “ale” τους σε περαστικούς, εργάτες, ακόμα και μοναχούς. Υπήρχαν ακόμη και ειδικά ραβδιά, ale-sticks, κρεμασμένα έξω από τα σπίτια, που έδειχναν ότι η μπύρα εκείνης της μέρας ήταν έτοιμη.Τα αρχεία των πόλεων και των μοναστηριών επιβεβαιώνουν τη σημασία τους:φορολογικές καταγραφές, δικαστικά έγγραφα και συντεχνιακά πρακτικά μαρτυρούν ότι οι brewsters ήταν οικονομικά ενεργές και αναπόσπαστο κομμάτι της κοινότητας. Και ναι, κάποιες φορές καλούνταν στο δικαστήριο γιατί... η μπύρα τους ήταν “υδαρής” ή υπερτιμημένη!Όμως από τον 14ο και 15ο αιώνα, όλα άρχισαν να αλλάζουν. Η μπύρα έγινε μεγάλο εμπόριο, τα ζυθοποιεία μεγάλωσαν, και οι συντεχνίες,που ήταν ανδροκρατούμενες, πήραν τον έλεγχο. Σιγά-σιγά οι γυναίκες εκτοπίστηκαν από μια τέχνη που κάποτε ήταν σχεδόν αποκλειστικά δική τους.Κι όμως, πίσω από κάθε ποτήρι μεσαιωνικής μπύρας, πίσω από κάθε μοναστηριακό χρονικό και κάθε παλιό λογαριασμό, κρύβεται η ιστορία μιας γυναίκας που ανακάτευε τη βύνη με ξύλινη κουτάλα και κράταγε ζωντανό το σπίτι της.Μια τέχνη που ήταν κάποτε προίκα, ευθύνη και περηφάνια.Helena Nasopoulou