Vue perspective du Port d’Aulide
Jacques-Simon Chéreau, Παρίσι, ~1780
Ο δεύτερος πίνακας της έκθεσης ένα ταξίδι στην Αυλίδα των μύθων και των ονείρων.
Μέσα από το φως και την προοπτική του Chéreau, η σελίδα ΄΄Αυλίδα! Ιστορία, Παράδοση, Πολιτισμός΄΄ ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια μας, κάνοντας την Ελλάδα του 18ου αιώνα αληθινή μέσα στην φαντασία.
Όταν η Ευρώπη ονειρεύτηκε την Αυλίδα
Ένα γαλλικό χαρακτικό ξαναζωντανεύει την Ελλάδα του μύθου, της νοσταλγίας και του φωτός.Η Αυλίδα που ονειρεύτηκαν «Vue perspective du Port d’Aulide»*
Μια φευγαλέα ματιά μέσα από τον φακό του χρόνου. Ένα φύλλο χαρτί που κρατά ακόμη την ανάσα του 18ου αιώνα.
Η «Vue perspective du Port d’Aulide, en la Béotie, vis-à-vis l’Isle d’Eubée qu’on appelle maintenant Négrepont» δεν είναι απλώς ένα χαρακτικό, είναι ένα ταξίδι, ένα παράθυρο σε μια Ευρώπη που δεν είχε ακόμη δει την Ελλάδα, μα την ονειρευόταν.
Η «Vue perspective du Port d’Aulide, en la Béotie, vis-à-vis l’Isle d’Eubée qu’on appelle maintenant Négrepont» δεν είναι απλώς ένα χαρακτικό, είναι ένα ταξίδι, ένα παράθυρο σε μια Ευρώπη που δεν είχε ακόμη δει την Ελλάδα, μα την ονειρευόταν.
Εκτυπωμένη στο Παρίσι από τον Jacques-Simon Chéreau, η επιχρωματισμένη οξυγραφία** ανήκει στις μαγευτικές vues d’optique, εκείνες τις «οπτικές απόψεις» που ζωντάνευαν μέσα από τον φακό του zograscope σαν μικρά θαύματα.
Η προοπτική τραβάει το βλέμμα προς το άπειρο, τα χρώματα λάμπουν με τη ζεστασιά του φανταστικού κι ο τίτλος, γραμμένος ανάποδα, περιμένει να διαβαστεί μέσα από το φως , όπως όλα τα μυστικά της τέχνης που αποκαλύπτονται μόνο σε εκείνον που κοιτάζει με την ψυχή.
Η προοπτική τραβάει το βλέμμα προς το άπειρο, τα χρώματα λάμπουν με τη ζεστασιά του φανταστικού κι ο τίτλος, γραμμένος ανάποδα, περιμένει να διαβαστεί μέσα από το φως , όπως όλα τα μυστικά της τέχνης που αποκαλύπτονται μόνο σε εκείνον που κοιτάζει με την ψυχή.
Ο τόπος και ο μύθος
Στο βάθος απλώνεται η Εύβοια, το «Νεροποντή» των χαρτών και των ταξιδιωτών.
Μπροστά, η Αυλίδα, τόπος μνήμης και μοίρας, εκεί όπου οι άνεμοι σταμάτησαν τον στόλο των Αχαιών, εκεί όπου η θυσία της Ιφιγένειας έγραψε το προοίμιο του Τρωικού πολέμου.
Μα η Αυλίδα του Chéreau δεν είναι αυτή της γης. Είναι η Αυλίδα της φαντασίας· μια πόλη με φωτεινά νερά, συμμετρικά κτίρια και λιμενικά έργα που δεν υπήρξαν ποτέ.
Μπροστά, η Αυλίδα, τόπος μνήμης και μοίρας, εκεί όπου οι άνεμοι σταμάτησαν τον στόλο των Αχαιών, εκεί όπου η θυσία της Ιφιγένειας έγραψε το προοίμιο του Τρωικού πολέμου.
Μα η Αυλίδα του Chéreau δεν είναι αυτή της γης. Είναι η Αυλίδα της φαντασίας· μια πόλη με φωτεινά νερά, συμμετρικά κτίρια και λιμενικά έργα που δεν υπήρξαν ποτέ.
Όπως και η Ευρώπη της εποχής του, ο καλλιτέχνης δεν αναζητούσε την ακρίβεια αλλά την αρμονία. Δεν απεικόνιζε έναν τόπο, ζωγράφιζε ένα αίσθημα.
Η Ελλάδα του ονείρου
Στην Ευρώπη του Διαφωτισμού και του νεοκλασικισμού, η Ελλάδα ήταν κάτι παραπάνω από χώρα, ήταν ιδέα.
Ήταν η υπόσχεση μιας χαμένης ομορφιάς, μιας καθαρότητας που οι άνθρωποι των πόλεων λαχταρούσαν να ξαναβρούν.
Μέσα από χαρακτικά σαν αυτό, οι Ευρωπαίοι ταξίδευαν χωρίς να φύγουν από το σαλόνι τους.
Ήταν η υπόσχεση μιας χαμένης ομορφιάς, μιας καθαρότητας που οι άνθρωποι των πόλεων λαχταρούσαν να ξαναβρούν.
Μέσα από χαρακτικά σαν αυτό, οι Ευρωπαίοι ταξίδευαν χωρίς να φύγουν από το σαλόνι τους.
Σκύβοντας πάνω από το zograscope, έβλεπαν την Αυλίδα να αναδύεται μέσα από το φως μια θάλασσα ακίνητη, ένα λιμάνι που αναπνέει, μια Ελλάδα που δεν ανήκε στη γεωγραφία, αλλά στο όνειρο.
Η ψευδαίσθηση της αιωνιότητας
Όποιος κοιτάζει σήμερα τούτη την εικόνα, νιώθει κάτι παράξενο, δεν βλέπει απλώς ένα χαρακτικό, αλλά ακούει έναν απόηχο.
Τον απόηχο ενός βλέμματος που ταξίδεψε δύο αιώνες για να φτάσει σε εμάς, ενός βλέμματος γεμάτου θαυμασμό και ευλάβεια.
Μέσα από τη «Vue perspective du Port d’Aulide», η Ελλάδα δεν είναι ένας τόπος να τον περπατήσεις, αλλά ένας κόσμος να τον θυμηθείς.
Η φανταστική της προκυμαία, το αχνό της φως, η σιωπή της θάλασσας, όλα ψιθυρίζουν την ίδια υπόσχεση, πως η ομορφιά δεν χρειάζεται να είναι αληθινή για να σε συγκινήσει. Αρκεί να είναι αιώνια.
Τον απόηχο ενός βλέμματος που ταξίδεψε δύο αιώνες για να φτάσει σε εμάς, ενός βλέμματος γεμάτου θαυμασμό και ευλάβεια.
Μέσα από τη «Vue perspective du Port d’Aulide», η Ελλάδα δεν είναι ένας τόπος να τον περπατήσεις, αλλά ένας κόσμος να τον θυμηθείς.
Η φανταστική της προκυμαία, το αχνό της φως, η σιωπή της θάλασσας, όλα ψιθυρίζουν την ίδια υπόσχεση, πως η ομορφιά δεν χρειάζεται να είναι αληθινή για να σε συγκινήσει. Αρκεί να είναι αιώνια.
Επίλογος
Κάθε χαρακτικό σαν αυτό είναι ένας καθρέφτης του πόθου μιας Ευρώπης που, κοιτάζοντας προς την Ανατολή, έβλεπε το είδωλο της ίδιας της ψυχής της.
Η Αυλίδα του Chéreau δεν υπήρξε ποτέ όπως την είδε κι όμως, μέσα της υπάρχει μια αλήθεια βαθύτερη από την τοπογραφία η ανάγκη του ανθρώπου να επιστρέφει στα όνειρά του.
Ίσως αυτή να είναι η πραγματική Ελλάδα του 18ου αιώνα όχι εκείνη των χαρτών, αλλά εκείνη των καρδιών.
Μια Ελλάδα φωτεινή, αιώνια, φτιαγμένη από φαντασία, ποίηση και νοσταλγία, εκεί όπου η τέχνη γίνεται προσευχή και η μνήμη, πατρίδα.
Η Αυλίδα του Chéreau δεν υπήρξε ποτέ όπως την είδε κι όμως, μέσα της υπάρχει μια αλήθεια βαθύτερη από την τοπογραφία η ανάγκη του ανθρώπου να επιστρέφει στα όνειρά του.
Ίσως αυτή να είναι η πραγματική Ελλάδα του 18ου αιώνα όχι εκείνη των χαρτών, αλλά εκείνη των καρδιών.
Μια Ελλάδα φωτεινή, αιώνια, φτιαγμένη από φαντασία, ποίηση και νοσταλγία, εκεί όπου η τέχνη γίνεται προσευχή και η μνήμη, πατρίδα.
*Vue perspective du Port d’Aulide
Jacques-Simon Chéreau, Παρίσι, ~1780
Μια Αυλίδα που δεν υπήρξε ποτέ — και όμως ζει μέσα στο φως, την προοπτική και την ευαισθησία του Chéreau.
Ένα ταξίδι στην Ελλάδα του ονείρου, μυθική και αιώνια.
Μια Αυλίδα που δεν υπήρξε ποτέ — και όμως ζει μέσα στο φως, την προοπτική και την ευαισθησία του Chéreau.
Ένα ταξίδι στην Ελλάδα του ονείρου, μυθική και αιώνια.
**Η «επιχρωματισμένη οξυγραφία» είναι ένα έργο τέχνης που προκύπτει από την τεχνική της οξυγραφίας, όπου οι χαράξεις γίνονται με οξύ σε μεταλλική πλάκα, και στο οποίο έχει προστεθεί χρώμα μετά την εκτύπωση. Συνήθως, το χρώμα προστίθεται με τη χρήση της τεχνικής ακουαντίνας, η οποία δημιουργεί τονικότητες και επιτρέπει την προσθήκη χρωματικών επιφανειών.
*** Zograscope Το ζωγραφοσκόπιο είναι μια οπτική συσκευή για τη μεγέθυνση επίπεδων εικόνων που έχει επίσης την ιδιότητα να ενισχύει την αίσθηση του βάθους που φαίνεται στην εικόνα. Αποτελείται από έναν μεγάλο μεγεθυντικό φακό μέσω του οποίου προβάλλεται η εικόνα.
Κείμενο: Κατσιούλα ΚούζιαΑυλίδα! Ιστορία Παράδοση Πολιτισμός!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου